भारतीयांच्या अत्यंत पसंदिचे परंतु विदेशी प्रजातीचे भारतीय गोड्या पाण्यातील मासे / Very popular Exotic fishes in India.

भारतीय गोड्या पाण्यातील विदेशी प्रजातीचे मासे 

विदेशी मासे आणि भारतीय जलाशयातील मत्स्यपालनात त्यांची भूमिका

भारताकडे मुबलक जलसंपदा आहेत आणि ज्यात विविध प्रकारचे मासे यशस्वीरित्या जगतात. आतापर्यंत भारतातील मासे पालनाच्या दृष्टीने प्रामुख्याने काही सामान्य भारतीय प्रजाती जसे की लैबेओ रोहिता, कॅटला आणि मृगल या मासेंवर अवलंबून होती, परंतु आज विदेशी जातीच्या माश्याने भारतात यशस्वीरीत्या राहणे पसंद केले आहे. भारतातील आधीच भारतीय वंशाचे समृद्ध आणि वैविध्यपूर्ण मासे असूनही, आत्तापर्यंत 300 हून अधिक विदेशी प्रजाती देशात दाखल झाल्या आहेत त्यापैकी बरीचशी शुशोभित आणि सजावटीची मासे आहेत जी कमी-जास्त प्रमाणात एक्वैरियापुरते मर्यादीत राहिली आहेत, तर काहींना जलचर आणि खुल्या पाण्याची प्रणालींमध्ये वेगवेगळ्या प्रमाणात आपली अनोखी ओळख निर्माण करून दिली आहे काही प्रजातींनी तर मत्स्यपालन क्षेत्रात वरदान असल्याचे सिद्ध केले आणि तलावांमधून अधिक उत्पन्न मिळवून देण्याचे काम केले आहे. त्यामध्ये सिल्वर कार्प, कॉमन कार्प आणि ग्रास कार्प आहेत आणि तीलापिया हे मासे आहेत.

गवत्या मासा ( ग्रास कार्प)  

Grass Carp Fish in Yeldari reservoir (Lumbini)

Grass Carp  Yeldari Reservoir in Parbhani(Lumbini)

गवत्या मासा हे एक गोड्या पाण्यातील मासा आहे जे भारतीय नद्यांचे थंड पाणी समशीतोष्सण पाणी सहन करू शकते. मोठ्या माशाचे शरीर वाढविले जाते आणि विस्तृत डोके सह किंचित कॉम्प्रेस केले जाते. वरच्या जबडा खालच्या जबडापेक्षा किंचित लांब असतो. बार्बेल अनुपस्थित आहेत. पृष्ठीय पंख लहान आहे. चांदीच्या पोटासह शरीर गडद राखाडी रंगाचे असते. तराजू मध्यम आकाराचे असतात.
झूप्लांक्टन  आणि फायटोप्लांक्टन (रोटीफर्स, क्रस्टेशियन्स, एककोशिकीय शैवाल इत्यादी) वर गवत्या माश्यांचे फ्राय फीड करतात. 27 मिमी लांबी मिळवल्यानंतर ते सूक्ष्म वनस्पती खातात, आणि जेव्हा सुमारे 30 मिमी पर्यंत पोहोचतात तेव्हा ते काटेकोरपणे शाकाहारी असतात. पहिल्या वर्षाच्या अखेरीस, मासेची लांबी सुमारे 120 मिमी आणि वजन सुमारे 225-500 ग्रॅम पर्यंत पोहोचते. दोन वर्षानंतर, त्यांची लांबी 600 मिमी आणि वजन 1.8 ते 2.3 किलो पर्यंत होते. सुमारे चार  वर्षात, माशाचे वजन ४.५ किलो ते ७ kg किलो किंवा त्याहून अधिक असते. गवत्या मासा हा स्थिर पाण्यामध्ये प्रजनन करत नाही. भारतात या माश्याची नर व मादीची प्रजनन परिपक्वता हि २ किंवा ३ वर्षामध्ये होते.

चंदेरी मासा ( सिल्वर कार्प)

Silver Carp in Yeldari Dam Parbhani (Lumbini)

Silver Carp In Yeldari Dam Parbhani (Lumbini)

या माश्यांची प्रजाती हि चीन या देशाच्या नद्यांमधून आली आहे, आता या माश्यांचे पालन जास्तीत जास्त चीन, थायलंड, तैवान, रशिया, मलेशिया, जापान, श्रीलंका, आणि आता भारत, पाकिस्तान, नेपाल आणि फिलीपाईन मध्ये केली जाते. या माश्याच्या जलद गतीच्या वाढीमुळे हा मासा जगप्रसिद्ध झाला आहे. भारतात या माश्याच्या ३६० बोटूकुली १९५९ या वर्षी होण्गकोंग वरून आणण्यात आल्या होत्या. आणि या भारतामध्ये सिफ्री कोलकाता, कट्टक, ओरिसा मध्ये पोंड मध्ये पाळण्यासाठी वाढविण्यात आल्या होत्या. आणि इंड्यूस ब्रीडिंग या तंत्राच्या साह्याने त्याची यशस्वीरीत्या लोकसंख्या वाढवलेली आहे.मोठ्या माश्यांचे टोकदार डोके आणि एक विलक्षण आणि किंचित संकुचित शरीर असते. खालचा जबडा थोडासा बाहेर पडतो आणि डोळे लहान असतात. शरीराला लहान प्रमाणात आकर्षित केले जाते. ओटीपोटात पोट आहे. सिल्व्हर कार्प एक पेलेजिक आणि प्लँकोफॅगस प्रजाती आहे. झोप्लांकटॉनवर आणि फायटोप्लांक्टन वर खायला लागतात. मोठ्या मासे हे प्रोटोझोआ, रोटिफायर्स, सडलेल्या मॅक्रो-व्हेजिटेनिटी आणि डेट्रिटसवर अवलंबून असते. १९६२ ला  लक्षात आले की हे मासे पालनाच्या काळात ते तांदळाच्या कोंडा, हाडे जेवण इत्यादी कृत्रिम अन्नावर चांगले टिकतात. हे मासे 2 ते 6 वर्षांत लैंगिक परिपक्वता प्राप्त करतात,तसेच भारतातील प्रजनन नमुने केवळ अकरा महिन्यांत लैंगिकदृष्ट्या प्रौढ बनतात. सिल्व्हर कार्प एक गोड्या पाण्यातील नदीची मासे आहे परंतु किंचित खडबडीत पाण्यात जगू शकतात. हे स्वाभाविकच, मर्यादित पाण्यात प्रजनन होत नाही परंतु प्रेरित प्रजनन तंत्राद्वारे प्रजनन मर्यादित पाण्याच्या भागातही शक्य आहे. प्रजनन तंत्र इतर भारतीय प्रमुख कार्पांसारखेच आहे. प्रजननासाठी, प्रत्येक प्रजनकामध्ये एक मादी आणि दोन नर असतात. दोन्ही नर व मादी यांना पिट्यूटरी अर्कद्वारे इंजेक्शन दिले जाते. देणर हे सहसा भारतीय मोठे कार्प किंवा चिनी कार्प असतात.

शिपरनस/सायप्रीनस  मासा / Cyprinus Fish (Common Carp)

Cyprinus Fish in Yeldari Dam (Lumbini)

Cyprinus Fish in Yeldari Dam (Lumbini)

   

सायप्रीनास मासां ज्याला सामान्यत: "कॉमन कार्प" म्हटले जाते ते समशीतोष्ण आशियातील मूळ रहिवासी आहे परंतु आता जगभरात त्याची वाढ झाली आहे. सुरुवातीला ते 1939  मध्ये तत्कालीन सिलोन येथून आयात केले गेले आणि नीलगिरी येथे पालन केले गेले. तथापि, आणखी एक प्रकार (स्केल कार्प) १ 195 77 मध्ये बँकॉकहून कटक (ओरिसा) येथे आणला गेला.भारतात, एकट्याने किंवा इतर भारतीय प्रमुख कार्प्ससह लांब पडीक शेती केली जात आहे. माश्याचे खाद्य पदार्थांचे मूल्य आहे. मासे भारताच्या थंड आणि कोमट पाण्याच्या दोन्ही पालनासाठी योग्य आहेत तथापि इष्टतम पाण्याचे तापमान 20 ते 25 डिग्री सेल्सियस दरम्यान आहे.ते वर्षातून दोनदा प्रजनन करतात. भारतात जुलै ते ऑगस्ट आणि जानेवारी ते मार्च हा हंगाम असतो. अंडी पाण्याच्या पृष्ठभागाच्या खाली लटकलेल्या वनस्पतींच्या मुळांवर सोडल्या जातात. 2 ते 3 दिवसांत हॅचिंग होते. झोप्लांकटन्सवर फ्राय फीड आणि नंतर तलावामध्ये उपलब्ध सर्व प्रकारच्या खाद्यपदार्थांवर शिफ्ट करा.सामान्य कार्प सामान्यतः भारतीय कार्प्सच्या संयोजनात सुसंस्कृत असतात. विकास दर हेटाळणी आणि तपमानावर अवलंबून असतो. भारतामध्ये, सांडपाणी तलावामध्ये सामान्य कार्पांची वाढ २,500 / हेक्टर साठवण घनतेने कृत्रिम अन्न आणि कृत्रिम अन्नासह एका वर्षात, वजन अनुक्रमे 6०० - 8०० ग्रॅम आणि एक किलो होते. दुसर्‍या वर्षात, माशांचे वजन प्रति हेक्टर १5०० ग्रॅम ते २००० ग्रॅम होते. ओरिसामधील बारंग फिश फार्ममध्ये 30 महिन्यांनंतर  दहा किलो वजनासह मासे नोंदविण्यात आले. सामान्य कार्प्स बहुधा संस्कृतीचा सर्वात सोपा मासा असतो. एक परिपक्व मासे पाच वर्षांच्या वयापर्यंत वाढतात.

चीलापी (तीलापिया)

GIF Tilapia in Yeldari Dam Parbhani (Lumbini)

Red Tilapia in Yeldari Dam Parbhani (Lumbini)

तिलापिया मासा हा आफ्रिकेच्या पूर्व किनारपट्टीची मूळ प्रजाती आहे आणि संस्कृतीत अनेक देशांमध्ये त्याची ओळख झाली आहे. 1952 मध्ये बँकॉक आणि श्रीलंका येथून ते भारतात आणले गेले होते. मोठे मासे शाकाहारी असतात आणि तरुण झुप्लाकटोन आणि फायटोप्लांकटॉनवर आहार घेतात. हे सुमारे 90 मिमी पर्यंत वाढते आणि दोन महिन्यांचे झाल्यावर ते प्रौढ होते. तिलपिया 15-25 दिवसांच्या अंतराने वर्षभर प्रजनन करते. 

इंडोनेशियात, तिलपिया सांडपाणी तसेच साध्या पाण्यात मिसळले जाते आणि हेक्टरी प्रति वर्ष उत्पादन मिळते. धान्याच्या शेतातही याची सुलभता येते. हे चारा मासे म्हणून उपयुक्त आहे, आणि मांसाहारी आणि मत्स्यपालक प्रजातींसह चन्ना स्ट्रायटस आणि चन्ना मरुलियस तलावांमध्ये संवर्धित आहे आणि ते त्यांचे आहार म्हणून काम करते.

_________________________________________________

English Translation

Exotic Fresh water fish in India

Exotic fish and their role in Indian aquaculture fisheries

India has abundant water resources and in which a wide variety of fish live successfully. Until now, India has relied mainly on some common Indian species such as Labeo, Rohita, Catla and Mrigal for fish farming, but today exotic species have preferred to live successfully in India. Despite the already rich and diverse fish of Indian descent in India, more than 300 exotic species have entered the country so far, many of them ornamental and ornamental fish, more or less confined to aquariums, while others have developed their unique identities in aquatic and open water systems. Has done Some species have even proved to be a boon in the field of fisheries and have worked to generate more income from the lakes. They include silver carp, common carp and grass carp, and tilapia.

Grass Carp (Gavatya Masa)

Grass carp is a freshwater fish that can tolerate the cold water temperate waters of Indian rivers. The body of the large fish is extended and slightly compressed with a wide head. The upper jaw is slightly longer than the lower jaw. Barbells are absent. The dorsal fin is small. The upper jaw is slightly longer than the lower jaw. Barbells are absent. The dorsal fin is small. The body is dark gray with a silver belly. The scales are of medium size.

Grass fish fry feed on zooplankton and phytoplankton (rotifers, crustaceans, unicellular algae, etc.). By the end of the first year, the fish reaches about 120 mm in length and weighs about 225-500 grams. Two years later, they were 600 mm in length and weighed 1.8 to 2.3 kg. In about four years, the fish weighs 4.5 kg to 7 kg or more. Grass carp do not breed in stagnant water. In India, the reproductive maturity of this fish is in 2 or 3 years .

Silver Carp (Chanderi Masa)

This species of fish comes from the rivers of China, now it is reared mostly in China, Thailand, Taiwan, Russia, Malaysia, Japan, Sri Lanka, and now in India, Pakistan, Nepal and the Philippines. This fish has become world famous due to its rapid growth. In India, 360 fingerlings were imported from Hong Kong in 1959. And these ciphers in India were raised to be kept in Pond in Kolkata, Cuttack, Orissa. And with the help of Indus Breeding technique, its population has been successfully increased. Large fish have angular heads and a peculiar and slightly compressed body. The lower jaw protrudes slightly and the eyes are small. The body is attracted in small amounts. The abdomen is the stomach. Silver carp is a pelagic and plankophagus species. Feed on Zooplankton and Phytoplankton. Larger fish rely on protozoa, rotifiers, rotten macro-vegetative and detritus. In 1962, it was noticed that during the period of fish farming, they relied well on artificial foods like rice bran, bone meal etc. These fish reach sexual maturity in 2 to 6 years, as well as breeding specimens in India become sexually mature in just eleven months. This, of course, does not occur in limited water, but is also possible in limited water areas through induced reproductive mechanisms. The reproductive system is similar to other major Indian carp. For breeding, each breeder has one female and two males. Both males and females are injected with pituitary extract. Donors are usually Indian large carp or Chinese carp.

Cyprinus Fish (Common Carp)

Cyprinas fish, commonly referred to as "common carp", are native to temperate Asia but have now grown worldwide. It was initially imported from the then Ceylon in 1939 and reared at Eucalyptus. However, another type (scale carp) was brought from Bangkok to Cuttack (Orissa) in 1957. In India, long fallow farming is practiced alone or with other major Indian carp. Fish has food value. The fish are suitable for rearing in both cold and warm waters of India but the optimum water temperature is between 20 to 25 degree C. They breed twice a year. In India, the season is July to August and January to March. The eggs are released on the roots of plants hanging below the surface of the water. Hatching occurs in 2 to 3 days. Fry feed on zooplankton and then shift to all kinds of foods available in the pond. Normal carp are usually cultured in combination with Indian carps. The growth rate depends on the temperature and temperature. In India, normal carp growth in sewage ponds at a storage density of 2,500 / ha with artificial food and artificial food in one year, the weight was 600 - 800 g and 1 kg, respectively. In the second year, the weight of fish is 1500 gm to 2000 gm per hectare. Fish weighing 10 kg were recorded after 30 months at Barang Fish Farm in Orissa. The common carp is probably the simplest fish in the culture. A mature fish grows up to five years of age.

Tilapia (Chilapi)

The tilapia fish is a native species of the east coast of Africa and has been recognized in many countries in culture. It was brought to India in 1952 from Bangkok and Sri Lanka. Larger fish are herbivores and young ones feed on zooplankton and phytoplankton. It grows up to about 90 mm and becomes an adult by the age of two months. Tilapia breeds at intervals of 15-25 days throughout the year.

bIn Indonesia, tilapia is mixed with wastewater as well as plain water and yields per hectare per year. It is also available in grain fields. It is useful as fodder fish, and is bred in Channa Stratus and Channa Marulius ponds with carnivorous and aquatic species, and it serves as their diet.